Duurzaam….wat is dat precies? En wat is greenwashing ?
Biologisch was jarenlang het toverwoord. Als dit woord maar op een verpakking stond, of werd vermeld in een leuk promotie-praatje, stond dit garant voor verkoop. Anno 2022/23 is biologisch nog steeds een woord wat bij de consument aanzet tot aankopen, maar er is inmiddels een ander toverwoord, die de eerste machtspositie van het woord biologisch heeft overgenomen : … DUURZAAMHEID, of , in het Engels vertaald “ sustainability “. Alles is tegenwoordig duurzaam. Je kleding, je dagelijkse boodschappen, je spulletjes , zelfs je toiletpapier kun je duurzaam inkopen.
Heel veel mensen weten niet eens zo goed wat dat nu betekent, dat duurzaam zijn en doen. Ja, het is vast iets goeds, anders wordt het immers niet zoveel toegepast, maar WAT is het nu inhoudelijk ? 🙄🙄 Een verhelderd en ontnuchterend artikel over de wereld van duurzaamheid en de schimmige kanten , waaronder greenwashing.
FIRST THINGS FIRST : WAT IS DUURZAAM ?
We gaan bij het begin beginnen, en dat is de vraag beantwoorden wat nu precies duurzaam of duurzaamheid is. De definitie van duurzaam is feitelijk gezien alles, wat je erg lang kunt gebruiken. Het gaat om iets wat erg lang meegaat, niet snel versleten raakt of niet erg snel aan bederf en rotting onderhevig is. Anders gezegd is duurzaamheid op dit vlak gewoon. Want je kiest voor iets wat lang meegaat of niet. Maar er zijn twee definities:
– de bovengenoemde definitie , dus de gewoonlijke duurzaamheid in de zin van langer meegaan
– de definitie van de verminderde belasting op mens/ dier en milieu
Met name deze laatste definitie, daar ga ik het in dit artikel over hebben. Want daar spreken we tegenwoordig over. We willen onze wereld verbeteren, het milieu sparen en redden, en we willen meer gezondheid voor onszelf en voor onze omgeving. Door dingen te gaan verduurzamen, kunnen we erg veel besparen, op heel veel vlakken, wat er o.a voor zorgt, dat we het milieu veel minder gaan belasten. Vaak wordt dit ook wel als “ groen” aangegeven. We doen graag “ groen”, net als we graag alles biologisch willen doen. Het woord duurzaamheid is daarom gekoppeld aan het woord “ groen” om deze meer lading te geven. Maar in hoeverre klopt dat ?
Groen en duurzaam is niet erg concreet. Het kan van alles betekenen en omdat de wet en regelgevingen omtrent het gebruiken van deze woorden niet heel erg hoog zijn gestandaardiseerd, is het voor de consument een ware jungle om doorheen te wandelen. Groen en duurzaam mag immers al worden geclaimd, als er sprake is van MINDER milieubelasting t.o.v een normale procedure. Maar in dat blokje kan behoorlijk worden gezwommen. Want :…..MINDER belastend dan wat ? En gaat het om een verminderde belasting als gevolg van de producties? Of het gebruik ? Of de materialen? Het is een zeer grote vijver.
Stel, mijn overgroot oma ( die ik niet heb, maar stel 😁😁 ) heeft al sinds haar trouwen een schattig houten tafeltje. Deze heeft zij dus voor een groot deel van haar leven in haar bezit, en we kunnen dan ook spreken van een duurzaam tafeltje. Ze heeft het nooit hoeven vervangen, en het tafeltje doet nog steeds prima dienst. Dus: duurzaam . Maar dat wil NIETS zeggen over het hout, waarvan dit tafeltje is gemaakt. Dat tafeltje werd vroeger vast niet van bijvoorbeeld FSC hout gemaakt, of geproduceerd in een energiezuinige fabriek. Het is wel een zeer duurzame tafel, maar het is destijds niet duurzaam gemaakt.
Zo zijn er nog talloze andere voorbeelden. Neem verf. 🍯 Er is tegenwoordig milieuvriendelijke, duurzame verf. Dit zijn meestal verfsoorten op waterbasis . We kiezen dit uiteraard liever, om het milieu minder te belasten, maar de vraag is, in hoeverre deze verf duurzaam is. Mijn eigen ervaringen zijn, dat milieuvriendelijke verf zo’n beetje een jaartje blijft zitten. Dan begint het her en der af te bladderen, door stoten bijvoorbeeld of simpelweg omdat het niet goed meer vast blijft zitten op het oppervlak. Slijtvaste verf op basis van vluchtige stoffen ( ja, de verf die meurt ) is wat betreft duurzaamheid beter te noemen omdat dit jaren goed blijft zitten, en je niet ieder jaar opnieuw moet gaan verven. Het zou in dit voorbeeld meest gunstig zijn, als dingen op beide manieren duurzaam zijn.
Zoals je aan deze voorbeelden kunt zien is het onwijs lastig om te zeggen, wat nu echt duurzaam is, wat niet, of wat er nu minder milieubelastend is aan iets. Technisch bekeken is dat erg moeilijk. Er is een vorm van vergelijking nodig, om vast te kunnen stellen, of iets nu zoveel duurzamer / groener / minder milieubelastend is. Ook is het een vraag, in welke volgorde je vergelijkingen trekt. Een bamboe bestek-setje is wellicht minder milieubelastend dan een plastic besteksetje, maar gewoon je eigen bestek meebrengen vanuit je besteklade thuis is meest duurzaam. Veel dingen worden extreem “ verduurzaamd “ om de consument aan te zetten meer te kopen. Of de consument wordt om de groene tuin heen geleid. Dit wordt ook wel GREEN WASHING genoemd.
GREEN WASHING
Wanneer een organisatie / bedrijf/ onderneming / een merk zich “ milieuvriendelijker ‘ of “ meer maatschappelijk verantwoord” voordoet dan het daadwerkelijk is, dan spreken we van GREEN WASHING. Greenwashing is ontstaan door de populariteit van duurzaam doen en groen doen. Omdat het woord ‘ duurzaamheid” grote garanties oplevert voor verkopen, zijn ontzettend veel bedrijven en ondernemingen gaan greenwashen. Er zijn vele vormen van greenwashing. Ik neem er een paar met je door ;
* hier zie je een fles wasmiddel, gekocht bij de Action. Op het etiket zien we veel “ groen”. Een eco label, en de fles is gemaakt uit 99% gerecycled plastic. Maar dit wasmiddel bevat wel sulfaten, wat enorm belastend is voor het milieu. Wat we hier zien is ‘ RONDJE OM DE TUIN”. Mijn benaming van een product wat alleen de positieve punten groot uitlicht op verpakkingen, maar de slechte onder het kleed veegt.
* een bedrijf / onderneming kan totaal niet garant staan voor hun beweringen. Ze doen lekker duurzaam zonder dat dit is te controleren. Als een bedrijf oprecht is, dan deelt hij / zij deze informatie op hun producten, of kunnen zij het aanleveren als daarnaar wordt gevraagd. Dit komt zelden voor. Dit is een opzettelijke vorm van greenwashing
* Er worden erg veel “ keurmerken / logo’s ” bedacht. AH is zo’n onderneming, die daar erg knap in is geworden met bijvoorbeeld het label “beter voor boeren, dieren, mens en milieu “ De Keuringsdienst Van Waarde is daar eens achter gaan kijken, en het blijkt, dat het helemaal niets voorstelt. Een logo mag wettelijk bekeken op een verpakking worden vermeld, maar het moet dan ook wel kloppend zijn. En daar schort het vaak aan, of er wordt maar mondjes-maat aan enkele criteria voldaan. . Deze logo’s worden gewoon door fabrikanten / bedrijven / ondernemingen zelf bedacht en ontwikkeld, bijvoorbeeld het logo, dat een blik kokosmelk vrij is van apen-arbeid, terwijl dit nooit gecontroleerd kan worden.
* Er worden erg veel claims gemaakt op een verpakking, maar in hoeverre zijn deze op waarheid berust ? Erg veel claims zijn geen beschermde termen, waar dus enorm mee gespeeld mag en kan worden. Hierbij kun je denken aan de REEF SAFE claim op de vele zonnebrandmiddelen, of dat iets dermatologisch is getest. Het heeft allemaal geen waarde zolang er niet duidelijk wordt gecommuniceerd in vergelijkingen waarmee het minder milieubelastend zou zijn. De allergrootste “ dijenkletser” is de claim 100% NATUURLIJK. De wet heeft daar een zeer flexibele en brede wetgeving op gelegd waardoor een pak suiker 100% natuurlijk mag worden geclaimd.
* Lekker mee liften op al reeds bestaande wet en regelgevingen is ook zo’n veel geziene vorm van greenwashing. Denk hierbij aan wasmiddelen, deze moeten wettelijk bekeken (de gebruikte detergenten ) biologisch afbreekbaar zijn. Veel fabrikanten toeteren dit groot op hun verpakkingen, alsof zij daarmee zelf iets heel goeds doen voor het milieu, maar in werkelijkheid zijn ze daartoe gewoonweg verplicht gesteld.
* En dan heb je nog de regelrechte leugenaars…..KLM deed dit bijvoorbeeld, door overal te verkondigen dat zij “ klimaatneutraal “ vliegen, terwijl dat in theorie natuurlijk helemaal niet mogelijk is, zolang er nog kerosine nodig is om het vliegtuig van de grond te krijgen. Andere voorbeelden zijn SHELLL, die beweert duurzaam bezig te zijn terwijl ze nauwelijks investeren in hernieuwbare energie, of de H&M die een “ sustainable “ kledinglijn uitbrengt, maar de rest van hun assortiment nog erg milieuonvriendelijk produceren, een PRIMARK die aan de buitenkant mooie sprookjes vertellen, maar gewoon zeer goedkope wegwerp-kleding verkopen van een zeer slechte kwaliteit en dat door zwaar onderbetaalde arbeiders zou worden geproduceerd. Er raast erg veel discussie over dit onderwerp op internet.
Dit zijn maar een paar kleine voorbeelden van greenwashing. Soms wordt het opzettelijk gedaan, maar soms ook niet, en dat is tevens wat het lastiger maakt. Een sokken fabrikant die naar buiten brengt in Nederland te werken en daarmee de indruk wekt, dat zij hun voetafdruk zo minimaal mogelijk houden terwijl zij hun schapenwol vanuit een ecologische schapen-farm in Nieuw Zeeland halen, is wellicht niet opzettelijk greenwashen, maar wel greenwashen. Het “ goed willen doen” is een breed begrip, en het ligt er sterk aan, wat de oprechte intenties zijn van een bedrijf / fabrikant.
Ook dragen wij zelf erg veel verantwoordelijkheden. Een AIR UP drink bottle is een geweldig initiatief voor de vele wegwerp drinkflessen, maar levert dankzij de vele capsules enorm veel extra afval op. Of als we een lunch box van RVS kopen, en daar graag verschillende hippe kleurtjes van willen. Hier wordt de plank flink mis geslagen. PRIMARK staat bekend om zijn goedkope wegwerpkleding, wat ontzettend in trek is bij jongeren. Zij zien in het goedkopere aspect gelegenheid om meteen drie verschillende kleuren t shirts te kopen, of meteen twee verschillende printjes jurkjes. Het kost toch geen drol. Dit verhoogt niet alleen de kleding-afvalberg, maar belast het milieu ook dramatisch.
VEGANISME
Waar erg veel greenwashing in omgaat, is de veganistische markt. Hier wordt het greenwashen van veganistische alternatieven flink toegepast. We willen allemaal opeens veganist worden, omdat het hip is, omdat het beter is voor dieren en onze gezondheid, en omdat het milieuvriendelijker zou zijn. Ook hier zie je de nuance tussen opzettelijk en onopzettelijk. Het moet wat kwaad zijn, om goed te kunnen doen. Enkele voorbeelden:
– De vele pakken melkvervangers zijn peperduur, maar we kopen het als malle pietjes. Want ……het is beter voor mens, dier en milieu. Dat gaat niet altijd op. Om te beginnen zijn de meesten in producties zelfs nog milieu-onvriendelijker dan koemelk. Daarbij kun je denken aan het gigantische watergebruik, en de noten die er vrij vaak voor worden gebruikt. Daarnaast zijn de meeste verpakkingen niet milieuvriendelijk, denk aan de plastic schenkdoppen en de binnen coating.
– Ontzettend veel veganistische alternatieven worden gemaakt op basis van kokos. Dat kan kokosvet / olie zijn, maar ook kokosmelk, wat we vaak zien in zuivelvervangers. Terwijl wij allemaal denken zeer veganistisch, dier en mensvriendelijk en gezond in te kopen, is de werkelijkheid schimmiger. Zo zijn de arbeidsomstandigheden op de vele plantages wereldwijd in veel gevallen erbarmelijk en worden arbeiders onderbetaald. Daarnaast komt het voor dat er gebruik wordt gemaakt van apen voor de pluk van kokosnoten. Tot slot is industriele kokos / kokosolie in de meeste gevallen bewerkt waardoor het veel van zijn gezonde voordelen verliest.
– Er zijn tegenwoordig veel veganistische non-food producten verkrijgbaar, zoals kleding, tassen en schoenen. We kunnen ons afvragen, in hoeverre deze duurzamer en milieuvriendelijker zijn. Leren schoenen gaan langer mee dan plastic. En hoe zit het met de producties? Hoe is jouw veganischte tas bijvoorbeeld gemaakt ? Daarnaast zie je ook hier erg veel greenwashing wat betreft claims. Veel is bijvoorbeeld van nature al veganistisch, maar door het groot op een verpakking te zetten levert dit veel meer verkoop op. Veel veganistische alternatieven op non food producten zijn gemaakt van plastic. En worden nét zo milieubelastend geproduceerd .
Het veganisme is een breed begrip geworden, en daar moet je erg goed en nuchter naar kijken. Als je het ECHT goed wilt doen, dan moet je daar moeite voor over hebben. We zijn ontzettend makkelijk geworden, en laten anderen ( de levensmiddelenindustrie, de vele influencers die er flink voor betaald krijgen ) alles voor ons beslissen. ( KLIK HIER om daar meer over te lezen ) Veganisme is geen hippe trend, het is een manier van leven waar je wel of niet oprecht voor kiest. Het is net zoiets als een geloofsovertuiging. Dat hoort bij jou of dat wordt je opgelegd. Alleen als je zelf 100% achter je geloof staat, kun je er serieus mee bezig zijn. Heel veel mensen denken, dat “ even veganist worden” een trend is wat zij kunnen volgen. Dat straalt de huidige staat van het veganisme ook uit. Iedereen wil opeens veganistisch eten en drinken. Daarin zijn vele gradaties, maar de meesten zijn zwart of wit. Dus 100% voluit of helemaal niet. Dat het veganisme méér is dan een hippe trend, dat wordt over het hoofd gezien omdat wij dagelijks worden blootgesteld aan de flitsende alternatieven en dat het makkelijk is, om bijvoorbeeld voortaan voor plantaardige zuivel te kiezen in plaats van koemelk-zuivel. We betalen daar grif voor, want al deze veganistische alternatieven zijn 2 tot 3 x zoveel duurder dan conventionele producten. De meeste veganistische alternatieven berusten op green-washing, omdat het vaak niet is te controleren, waar bijvoorbeeld de kokos in een product verwerkt vandaan komt, of hoe alles wordt geproduceerd. Geloof mij, dat gebeurt algemeen gezien nooit in een energiezuinige fabriek. Het grootste gros aan veganisten beseffen dit niet en kopen met een goed gevoel al deze producten. Greenwashing doet zijn werk…..
MERKEN
Ik heb eerder al war merken aangesneden. Ik ga in dit kopje daarop verder, want verreweg de meeste vragen die ik over dit toch best heikele onderwerp ontvang, gaan over bepaalde merken en hoe duurzaam / gezond / milieuvriendelijk deze opereren. Afgelopen jaren heb ik wat verhelderende artikelen geschreven over zowel grotere winkelketens als merken. Deze linkjes zal ik hieronder plaatsen.
Niet alleen de industrie is verantwoordelijk voor een betere wereld, ook de fabrikanten / bedrijven / ondernemingen moeten een flinke duit in het zakje doen. Om het verdienmodel niet in gevaar te brengen wordt er van alles bedacht om te greenwashen, daarover las je hierboven . Het is een ware zoektocht, en het kost extreem veel tijd, moeite, energie en soms geld en heel veel geduld, om iets / een merk / een winkelketen / een onderneming te onderzoeken. Ik heb er mijn werk van gemaakt, maar uiteraard hebben de meeste consumenten wel iets anders te doen dan na te lopen of het wel klopt wat een merk zegt en naar buiten brengt, En laat DAT nu precies zijn, waar veel merken op zinnespelen. Want geen enkel merk zit op mensen zoals ik te wachten, die gaan graven in hun business. De consument is lui gemaakt door de gigantische stroom aan gemak-voorwerpen en producten. Kant en klaar wordt nog altijd beter verkocht dan vers en intact. Aan kant en klaar kan extreem veel meer worden verdiend en geknutseld. Een verse stronk broccoli , daar valt voor grootgrutters als een AH of JUMBO geen mooie stuiver aan te verdienen, wel aan een zakje voorgesneden broccoli-roosjes. Stiekem zijn we afgelopen jaren totaal verstrikt geraakt in dit spinnenweb. We zijn “ verwend” geworden en kopen liever zo’n snel zakje broccoliroosjes, dan te moeten gaan hakken en snijden op een verse stronk. Daar betalen we graag meer voor.
Willen we veganistisch ? Willen we duurzaam ? Willen we groen? Willen we biologisch ? Willen we milieuvriendelijk ? Alles kan. Zolang wij er maar lekker voor blijven betalen. En daarmee automatisch ook mee betalen aan het verwoesten van ons milieu, zonder dat we ons daar bewust van zijn.
Merken doen flink hun best om duurzaam en groen over te komen, wat logisch lijkt, iedereen wil immers verkopen en winst maken. Maar in hoeverre is dit eerlijk ? Niet alleen tegenover de consumenten, maar ook tegenover mensen , dieren en het milieu. Ik pik inmiddels de ondernemingen er zo uit, die vooral zijn gericht op geld verdienen over de rug van de consument, en de ondernemer die daadwerkelijk een verschil wil maken. Ik krijg bijvoorbeeld zelf vrij vaak mailtjes en telefoontjes van startende ondernemers, die alles graag echt ‘ meukvrij / eerlijk/ duurzaam/ groen en biologisch” willen aanpakken. Ze vragen mij om adviezen, en of ik kan meedenken in de ontwikkelingen van een product. Daar werk ik in regel aan mee, als ik merk, dat deze ondernemer echt met hart en ziel onderneemt. Daar tegenover gezet ontvang ik veel meer mailtjes met vragen of ik dit / dat / zus en zo wil promoten, of of ik het merk wil noemen. Daar doe ik nooit aan mee. Als ik merken benoem, dan zijn dat echt merken waar ik zelf 100% achter sta, en zelf ook gebruik. En nergens voor betaald krijg.
Ik kan onwijs slecht tegen onrecht en leugens. Daarom ben ik dit werk ook gaan doen, omdat ik teveel zag, hoe de consument wordt belazerd waar zij zelf bijstaan. Maar ook hoe erg er aan greenwashing wordt gedaan. Het deed mij duizend keren kritischer kijken naar merken en wat zij naar buiten brengen. Er zijn miljoenen merken op gebied van voeding en gezondheid, ook op gebied van natuurlijke en biologische voeding en gezondheid. Het is voor mij dan ook onmogelijk om al deze merken afzonderlijk uit te lichten, maar hieronder ga ik mijn best doen, om de meest bekendste / meest populairste merken / de grootste winkel ketens in Nederland uit te lichten en te bekijken, in hoeverre zij duurzaam zijn. Doe er je voordeel mee. En maak voortaan ZELF je keuzes.
LUSH / RITUALS / THE BODY SHOP❌
Verreweg de meeste aanvragen gingen over de wat bekendere ketens als een LUSH, een RITUALS en THE BODY SHOP. Deze drie specifieke winkel-ketens hebben dan ook zorgvuldig een duurzaam en groen imago opgebouwd. In 2019 schreef ik er een zeer uitgebreid artikel over. KLIK HIER om deze te lezen.
ACTION❌
Ook discounter Action heb ik goed onder de duurzaamheidsladder gelegd, KLIK HIER om daar alles over te lezen.
WELEDA ✅
Weleda is een vrij bekend en populair merk in Nederland. Het is begonnen in 1921 in Zwitserland en werd opgericht door natuurwetenschapper Rudolph Steiner en de Nederlandse arts Ita Wegman. De basis van Weleda is gebaseerd op de antroposofie, een holistische denkwijze waar lichaam en geest aan de natuur wordt verbonden. Inmiddels heeft Weleda 20 dochterondernemingen verspreid over de gehele wereld. Waar Weleda best uniek voor kan worden genoemd, is dat zij hun eigen planten en kruiden kweken in de vele tuinen, die overigens ook wereldwijd zijn verspreid. Weleda vertelt erg veel over hun duurzaamheid. En wat mij betreft mogen ze dat zeker uitbrengen. Weleda doet echt waar zij voor staan op gebied van duurzaamheid, biodiversiteit, mens, dier en milieu. Ze produceren klimaatneutraal, en zetten zich in voor diverse projecten over de gehele wereld. Dit is één van de aller-belangrijkste drijfveren van Weleda. Zij gaan niet alleen 100% voor een beter klimaat, maar ook de menselijke omstandigheden verbeteren. Eén van de mooiste projecten die Weleda ondersteunt, is een biogas project in Oeganda. Daar worden bij Afrikaanse boeren die wat meer te besteden hebben, een biogasinstallatie op het erf gebouwen. Met het methaan uit de mest van hun eigen vee kan veel vuur worden aangemaakt . Dit lever een grote tijdsbesparing op ( er hoeft niet meer te worden gezocht naar brandhout ) maar vooral ook een C02 reductie . Met de CO2 omzet die het Weleda compenseert, kan er worden geïnvesteerd in zo’n 85-90 installaties, en daarmee besparen families weer zo’n €14.000 euro aan kosten voor o.a hout en houtskool. Tot slot wordt het milieu ontzien, want door deze bijdrage van Weleda wordt zo’n 12 hectare hout niet gekapt. Weleda werkt met drie toegepaste pijlers ; ecologische duurzaamheid, sociale duurzaamheid en economische duurzaamheid. Anders dan veel andere merken die van alles beweren te doen, is Weleda één van de zeer weinige merken die doet wat zij zeggen. En daarom is het ook één van mijn meest favoriete merken. Daarnaast zijn de advies prijzen zeer schappelijk, wat het toegankelijk maakt voor veel consumenten.
ECOVER✅❌
Een merk wat we in zowel biowinkels als supermarkten tegenkomen is ECOVER. De wasmiddelen worden gemaakt uit 5-15% niet-ionnoge oppervlakte actieve stoffen en < 5% zeep. Daarnaast bestaat het uit anionen opervlakte actieve stoffen, parfums, water, alcohol, natriumnitraat, natriumchloride, en citroenzuur. Een stuk milieuvriendelijk en minder schadelijk, maar ECOVER sluit het gebruik van petrochemicaliën niet geheel uit. Het hanteert een eigen duurzaamheidscriteria, maar gebruikt NIET standaard biologische ingrediënten in de producten. Voor de consument is dit te herkennen aan het ECOCERT keurmerk, de wasmiddelen van Ecover dragen dit keurmerk niet. Ecover is in principe veganistisch, maar toch niet helemaal, aangezien bekend is, dat Ecover tests doen met watervlooien. Toch draagt Ecover het bekende CRUELTY FREE BUNNY keurmerk, wat inderdaad is toegestaan. Testen met watervlooien vallen namelijk niet onder de dierproeven. Maar kunnen voor “ die hard-vegans” toch een issue zijn.
Waar Ecover wat mij betreft wel erg hoog in scoort is de verpakking. Deze zijn gemaakt van polyethyleen en de doppen zijn gemaakt van polopropyleen en zijn 100% recyclebaar. Het karton is waar mogelijk gerecycled. Ecover besteed enorm veel aandacht aan verpakking m.b.t het milieu en dat is “ a good thing “. Ook is het goed verkrijgbaar en daarom toegankelijker voor de consument.
AIR UP✅❌
We kunnen er niet meer omheen…..de AIR UP drinkflessen. Dit merk heeft heel slim social media ingezet om het merk groot te maken en dat is zeker gelukt. Is dat a-bad-thing ? Nee, niet echt, maar toch zijn er wel kanttekeningen bij AIR UP te zetten. Laten we eerst beginnen met de zeer positieve punten. Het levert erg veel waterbesparing op, en C02 uitstoot. Als we water thuis uit de kraan tappen, heeft dit maar liefst zo’n 200 keer lagere klimaatimpact dan 0,05 liter water in een PET fles. Met de huidige statiegeld is dit wellicht een stuk minder geworden maar de klimaatwinst staat of valt uiteraard bij van het daadwerkelijk inleveren van de flessen. Als we een eigen drinkfles gebruiken, bijvoorbeeld die van AIR UP, speelt dit niet.
Hoe duurzaam is de fles zelf ? Die is gemaakt uit BPA vrije gerecyclede materialen, wat op zich beter is dan bijvoorbeeld glas. De PODS ( de capsules die voor een smaak zorgen ) zijn ook uit dit soort materialen gemaakt, wat niet duurzaam is. De bedenkers willen het erg graag biologisch afbreekbaar plastic maken, maar dat is tot op heden nog niet gelukt. De techniek is nog niet zover, dat dit mogelijk is volgens het bedrijf. Wel zijn de PODS van één plastic-soort gemaakt wat het een beetje eenvoudiger maakt om te recyclen. Er is ook nagedacht over een inzamel punt, waar de lege PODS zijn in te leveren, maar dit betekent in de praktijk dat transporteren meer CO2 zou opleveren , wat dus geen winst maakt qua duurzaamheid. Er wordt wel nagedacht over een soort supply chain eromheen, net wat Nespresso nu doet met de cups.
Air Up biedt dus best voordelen, maar ook een aantal nadelen. Maar de voordelen zijn groter wat betreft gezondheidsvoordelen. Zo worden met name jongeren, waar Air Up zijn doelgroep van heeft gemaakt, gestimuleerd meer water te drinken in plaats van frisdranken. Maar de PODS zijn duur en kunnen alleen on-line worden besteld.
Air Up kan een duurzame oplossing zijn, maar alleen als je nog geen andere drinkflessen in je bezit hebt, zoals RVS of een Dopper. Je kunt deze beter eerst helemaal op gebruiken, voordat je een hippe Air Up aanschaft.
NESPRESSO / DOLCE GUSTO CUPS❌
Als we koffie zetten algemeen op de duurzaamheid-radar zetten, dan kunnen we het beste een ouderwetse pruttel-de- pruttel-filter-koffiezetapparaat gebruiken, of een percolator. Hippe koffie / express machines zijn luxe, maar slurpen gigantisch veel energie weg. En dat niet alleen: ze geven ook veel meer afval, in de vorm van koffiecups. En alhoewel de vele koffie-pads afbreekbaar lijken, zit er vrijwel altijd kunststof in verwerkt.
Koffiecups zijn de grootste belastende spelers op gebied van duurzaamheid en milieu. De populairste koffiecups, die van Nespresso en Dolce Gusto, worden gemaakt van aluminium. Dit heeft erg veel voordelen zoals lichtheid, dunheid, en het laat geen lucht en licht door. De grondstof voor aluminium is bauxieterts. Het delven van bauxiet vreet energie, verwoest de natuur, en volgens het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technologie ( MIT ) herstelt zo’n ecosysteem zich nooit meer……Tot slot komen er bij het omsmelten giftige stoffen vrij.
Uiteraard kunnen we aluminium meer dan prima recyclen, maar wat betreft de cups zou dat betekenen, dat de cups moeten worden gescheiden van de koffie-drab. Geen enkele consument is bereid steeds opnieuw koffie-cups schoon te spoelen en uitlepelen, en worden de meeste cups bij het restafval gegooid, waar het wordt verbrand, Het is dan nog wel mogelijk dat het aluminium uit het as wordt gehaald maar dat levert sowieso een zeer groot kwaliteitsverlies op.
En het recyclingsysyteem dan, die o.a Nespresso heeft ontwikkeld ? Dit houdt in, dat gebruikte cups kunnen worden ingeleverd of geretourneerd. Het aluminium wordt gerecycled, de koffie gecomposteerd. Het is zeker een goede stap in de juiste richting, maar Nespresso blijft steken op een percentage tussen de 25-28 %. Wat neerkomt op zeker driekwart van hun cups wat nog gewoon in het restafval terechtkomt.
Koffiemachines dan maar gebruiken in plaats van de hippe cups en pads ? Ja en nee, het levert uiteraard veel minder afval op, maar het opwarmen van deze machines vreet erg veel weg. Als je er verstandig mee omspringt, bijvoorbeeld om gepast water te gebruiken, en de machine meteen uit te schakelen ( stekker uit het stopcontact ) kan het winst opleveren. Maar de beste manier van koffie zetten is en blijft de ouderwetse manier…..wat bovendien nog lekkerder is.
( bron ; Questionmark )
SUPERMARKT KETENS LIDL ✅ / EKO PLAZA ✅ / ALBERT HEYN ✅
Er zijn in Nederland een aantal supermarktketens die allen hun steentje bijdragen aan duurzaamheid. Supermarkt keten LIDL lijkt hier steeds als beste keten naar voren te komen, iets wat ik zelf persoonlijk ook regelmatig ervaar. Stichting QUESTIONMARK, een onafhankelijke organisatie die bijdraagt aan een duurzaam, en diervriendelijk voedselsysteem, maken ieder jaar supermarkt lijsten, waarin zijn analyseren hoe de bekende supermarkt-ketens scoren op de duurzaamheidsmeter. In 2021 kwam supermarkt LIDL, naast EKO PLAZA, als beste uit de bus. KLIK HIER Albert Heyn doet het ook niet geheel slecht, zij zijn bijvoorbeeld erg transparant over hun aandeel in groente en fruit van Nederlandse bodem. Lidl is daar wat minder duidelijk over. Albert Heyn is bovendien veel duidelijker en actiever op gebied van de consument stimuleren te kiezen voor duurzaam. Bovendien komen zij regelmatig met zeer duurzame campagnes, zoals “ de overblijvers ‘ . Een soort “ to-good-to-go” pakket wat dagelijks kan worden opgehaald.
KLEDING ✅❌❌
Kleding is één van de meest milieubelastende factoren , wereldwijd wordt er ontzettend veel kleding geproduceerd. Ik heb er een artikel over geschreven , KLIK HIER .
Het is sowieso beter, om niet ieder jaar ( of iedere week…..😐.. ) kleding te kopen. Als we allemaal wat minder kleding zouden kopen, kunnen de producties worden gestagneerd. Aangezien dit een utopie lijkt, wordt er steeds meer gekeken naar de duurzaamheid van kleding. Er worden veel gerecyclede materialen gebruikt, maar dit weegt nooit op tegen het terugdringen van de kledingverkoop. Kringloop is momenteel erg populair geworden ( ik doe het zelf al jaren ) en dat is zeker een fijne ontwikkeling. Waar we ons nooit aan zouden moeten wagen is de zogenoemde weg-werp-kleding, waar ik in mijn artikel ook over vertel.
Wat we zelf kunnen doen is kijken naar onze kledingkast. En afvragen, of we die leuke jurk nu wel nodig hebben, ook ondanks dat hij lekker goedkoop is ook in de sale. Ons koopgedrag speelt een enorm grote rol in de kledingindustrie. Jezelf goed-praten door te denken dat je langer doet met bepaalde items, dat is natuurlijk geruststellend om je geweten wat te sussen, maar de linie blijft dat we al die kleding niet nodig hebben. Daar komt bij, dat de meeste kleding ( fast-fashion / wegwerp-kleding ) kwalitatief zeer bedroevend zijn te noemen. Investeer dan beter in een item van zeer goede kwaliteit.
Kleding blijft een beetje onze Guilty-pleause. Maar onthoud, dat alleen JIJ alles om kan keren.
Ketens waar we sowieso ver weg van zouden moeten blijven is de PRIMARK een SHEIN. Deze twee winkelketens beloven heel veel, maar de werkelijkheid is anders. Zeker SHEIN verkoopt enorm veel wegwerp-kleding die het milieu ontzettend belast. Daarnaast zouden we ook kritischer mogen kijken naar arbeidsomstandigheden. Kleinere kleding-merken zijn daar transparanter in. Kijk ook eens goed, of jij je kleding gewoon uit Nederland kunt halen, er zijn in Nederland aardig wat ondernemingen die hun kleding op Nederlandse bodem produceren. Er zijn bedrijven die dit aanbieden, zoals MAINLAND. Kijk goed naar de labels in kleding. Tot slot wil ik iedereen aanmoedigen om te gaan kringlopen. ( KLIK HIER ) Het is allang niet meer zo “ stoffig “ of “ armoedig “ als het ooit was, kringlopen heeft hierdoor een nadelig imago gekregen. Het is tegenwoordig leuk en hip. En er zijn steeds meer kringloop-winkels. Veel mensen klagen, dat door de toegenomen populariteit de prijzen in de kringloop ook zijn gestegen, en dat klopt, maar nog betaal je dan nooit teveel, omdat je meedoet aan de kringloop. Bovendien vind je juist in kringlopen de meest uniekste items. Probeer het eens..
ECOLOGISCHE WAs EN SCHOONMAAKMIDDELEN ✅❌
Supermarkten staan tegenwoordig bommetje vol met zogenoemde ecologische schoonmaakmiddelen en wasmiddelen. Alles lijkt mooi, rooskleuriger en vooral duurzaam en milieuvriendelijker dan conventionele, die er gewoon nog naast staan. We kunnen alles eco-friendly kopen : schuursponsjes, wasmiddelen, afwasmiddelen, reinigingsmiddelen…..als we alles zouden moeten geloven dan lijkt het raar, dat de conventionele alternatieven er nog steeds zijn. Uiteraard kleven er veel kanttekeningen aan. Ik heb er afgelopen jaren veel over geschreven:
Wat we hier ook opnieuw tegenkomen is dat alles genuanceerder is dan het lijkt, en we zeer goed moeten kijken en opletten. In één van mijn artikelen vertel ik bijvoorbeeld over een goedkoop ecologisch wasmiddel, die we bij Action kunnen kopen. Deze lijkt erg onschuldig, maar bevat aardig wat agressieve stoffen. Ook besteedde ik onlangs nog aandacht aan een soort schoonmaak-pasta, die nu viraal gaat op social media, waar ook flink in wordt gewassen, niet in de fel roze kleur van de pot, wel te verstaan…Het geeft een uitstekend voorbeeld…
De etikettering staat stampvol met informatie, voornamelijk zeer veel claims. Het is een alles kunner je kunt er zowel binnen als buiten alles mee reinigen. THE PINK STUFF MIRACLE CLEANING PASTA, zoals het voluit heet, zegt zeer krachtig te werken, daar waar gewone allesreinigers dit laten afweten. De pasta is op basis van plantaardige oliën gemaakt, en bestaat voor 99% uit natuurlijke ingrediënten, is niet toxisch en uiteraard wordt tot slot de bekende claim ook gebruikt, dat het niet op dieren is getest.
Verder zien we een logo op de verpakking van het WWW.CLEANRIGHT.EU en wordt het onderschreven door de nature Watch foundation. ( https://naturewatch.org ) De verpakking is gemaakt van gerecyclede materialen. Het “ clean right “ logo kunnen we beschouwen als een soort logo voor huisvrouwen. Wat mij totaal niets zegt. Na wat research blijkt dat dit keurmerk staat voor een Europese consumenten portaal. Eigenlijk slaat het dus helemaal negens op, maar staat het vooral imposant op de pot.
Omdat de pot universeel wordt verkocht, bevat het een sticker die over de originele tekst aan informatie is geplakt. We kunnen onze taal er ook in terugvinden, maar eigenlijk zegt dat verder helemaal niets over de ingrediënten. Er staan uiteraard de verplichte veiligheidsmaatregelen op, maar erg veel wijzer worden we niet wat betreft de ingrediënten. We kunnen enkel aflezen, dat het tenminste voor zo’n 5-15% uit “ zeep “ bestaat, en parfum. Daarnaast wordt zeer explosief vermeld, dat het conserveermiddel LAURYLAMINE DPROPYLENEDIAMIDE erin zit, maar verder kunnen we geen enkele informatie vinden. Ik besloot de sticker eraf te pulken, om te bekijken wat de originele tekst op de verpakking ons vertelt. Daaronder kwam enkel dezelfde tekst in het Engels tevoorschijn, maar ook een adres, mocht je geïnteresseerd zijn in de ingrediënten. Pas dan vind je de ware lijst. En dat is :
EEN EMULSIE VAN POLYMIDETHIL SYLOXANE : ook wel siliconen olie. Het schijnt, dat MacDonalds daarin ook zijn frietjes bakt…..🫤
SODIUM ZOUT VAN PALM EN PALM KERNA ZUREN: dit zijn vetzuren van palmoliën, de vraag hier is, in hoeverre de palmolie duurzaam is, die zijn gebruikt. Voor mij persoonlijk geen al te lang dilemma, want industrieel wordt palmolie niet bepaald duurzaam geproduceerd.
LAURYLAMINE DPROPYLENEDIAMIDE DYE: begrijpelijk, dat dit wel staat aangemerkt in de algemene opsomming van de ingrediënten, want dat is verplicht gesteld. Dit conserveermiddel is namelijk best toxisch. En dat is best raar te noemen, gezien het merk zelf claimt dit niet te zijn. Dit conserveermiddel draagt waarschuwing tekens als huidverbranding, giftig bij inslikken, irritaties aan de huid en luchtwegen, en, let op, want deze is erg opmerkelijk : het is onwijs toxisch voor het zeeleven. Ook kan het agressief reageren op metalen.
PARFUM: volgens de informatiebron vallen deze ‘ fragances “ onder de lijst EC 648/2004 van detergenten. Top, maar om WELKE parfums gaat het ?
SILLICA BLOEM 5-200: Een synthetisch poeder, wordt veel gebruikt in de doe-het-zelf en hobby wereld. Ze worden ook gebruikt voor het drogen van bloemen.
SODIUM BICARBONAAT : baking soda
GLYCEROL MB ook wel glycerine, onbekend of dit uit dierlijke of plantaardige bron afkomstig is. Het merk pretendeert NIET om veganistisch te zijn, maar vermeldt op deze pot wel veganistisch te zijn. Ih hoeverre dit is te controleren….?!! ….🫤
SODIUM SILICATE: ook wel natrium silicaat
SODIUM CARBONATE : ook wel sodium carbonaat
Pist deze fabrikant behoorlijk over het groene gras om dat te wassen ? Ja, ik vind behoorlijk. De pot staat vol gekrast met nietszeggende claims die enkel wat indrukwekkend staan. Ik vind het verder een pot met behoorlijk wat vervelende stoffen. Ik zou mijn interieur er in elk geval niet mee mishandelen, maar al helemaal het milieu niet, waar het uiteindelijk allemaal in terechtkomt. Natuurlijk moet jij deze keuzes helemaal voor jezelf maken. Als jij het een “ goed-genoeg” product vindt dan is dat helemaal dikke prima. Maar weet in elk geval, wat er echt in zit en waarom dit ook erg moeilijk is voor de consument om te achterhalen. Je moet enorm spitsvondig zijn ( etiket eraf pulken, het adres vinden, daarheen gaan, alles ontcijferen omdat alles in INCI staat ) om erachter te komen wat er echt inzit, en bovendien blijft vrij veel vaag, zoals de soorten parfums. Wat mij betreft moet deze pot geen roze kleur hebben, maar een vuurrode. Aardig staaltje greenwashing…
Lesson learned ? Kijk goed naar wat je koopt en laat je niets op de mouw spelden. Niets is wat het lijkt, dat geldt zeker voor ‘ ecologische ‘ alternatieven. Natuurlijk is niet alles bad-and-ugly. Er zijn merken, die daadwerkelijk doen wat zij beloven. Deze vinden we echter niet zo snel in supermarkten of discounters. Maar in biowinkels. Merken als SONNET, en YOKUU en denk qua wassen ook aan een ECO EGG.
Zeker op gebied van wassen heerst er veel negativiteit omtrent duurzame en milieuvriendelijke alternatieven. Dit heeft vooral te maken met het feit dat er geen agressieve stoffen worden gebruikt wat de waskracht soms enorm naar beneden kan kelderen. Dat is een probleem wat ook wordt erkend, het maakt in regel iets minder tot slechter schoon. Maar toch levert het altijd meer milieu-winst op.
DUURZAAM BEGINT BIJ JEZELF
Hierboven heb ik een aantal voorbeelden besproken, maar de wortels liggen uiteraard bij onszelf. Wij zijn immers de mensen die er gebruik van maken. We moeten een aantal dingen onthouden. First and foremost is dat we ons bewuster moeten worden van ons gedrag t.o.v het milieu. Natuurlijk…we willen allemaal zo goed mogelijk “ meedoen” maar hoe werkt dat voor jou in de praktijk ? Een goede zelf-reflectie naar jezelf toe is geen overbodige luxe, ik doe het zelf ook regelmatig. Want ook IK kan daarin wel eens verdwaald raken. Dat is niets onmenselijks in een wereld vol luxe en weelde, tenminste, wel aan onze kant. Ook ik moet mijzelf soms even weer tot de orde roepen, ook IK kan uit de band springen wat niet altijd zo fijn is voor het milieu, ook IK raak de motivatie soms heel even kwijt. Vergis je daarin nooit. Hoe mooi en rooskleurig influencers / You Tubers en andere beroemdheden het allemaal voorschotelen, je moet één ding daarbij nooit uit het oog verliezen en dat is dat ook zij allemaal gewoon mensen zijn. Je zult immers nooit weten wat er achter een mooi gezicht schuilt. Maar weinig mensen zijn echt eerlijk en transparant. Want iedereen heeft een privacy.
Zo werkt het ook in de wereld van duurzaamheid. We kunnen niet meer dan ons best doen. En lukt het even niet, geen ramp, herpak jezelf en begin opnieuw. Duurzaamheid begint nergens en stopt nergens. Je kunt het steeds opnieuw toepassen.
DOE wat jij kan, DOE wat goed voelt voor jou, ook al betekent dat soms niet goed genoeg. Iedere zet die jij maakt om het milieu te besparen, is een aanwinst. Lees je in, zodat je bewuster wordt van je eigen gedrag. En bekijk in hoeverre het voor jou haalbaar is, om daarin veranderingen te maken. Helaas is duurzaam-doen nog steeds duurder dan niet duurzaam-doen. Het zijn daarom nu nog keuzes die een consument zelf moet maken. Maar wat je ook doet, een stap in de goede richting is al-tijd waardevol.
Ik weet niet of vroeger lakens biologisch waren, maar wel duurzaam. Ik heb nog drie onderlakens ‘alaise’ noemen ze in het frans; die komen nog van mijn grotmoeder die in 1944 gestorven is.