Spinazie

Geplaatst op januari 14 2015 door Monique van der Vloed

” …i’m Popeye the sailorman, i’m Popeye the sailorman,i’m strong to the fin-ich, cause i eat my spinache, i’m Popeye the sailorman! “

Wie kent het liedje van tekenfilmheld Popeye niet? Velen zijn er groot mee geworden. Popeye was vooral zeer populair omdat hij veel spinazie at als hij veel kracht nodig had. Dit maakte spinazie wereldwijd bekend als een krachtvoer voor de mens. Vandaag de dag wordt spinazie nog altijd geassocieerd met ” stek, krachtig en gezond”.

Popeye is niet per toeval bekend geworden om zijn spinazie gebruik. In de Verenigde Staten is Popeye speciaal in het leven geroepen om spinazie te promoten. Steeds als Popeye in nood kwam, was er altijd meteen een blik spinazie voor handen om hem direct weer krachtig en sterk te maken om alles te overwinnen. Ik keek als klein meisje nooit naar Popeye, maar vond toen spinazie al iets verrukkelijks. Ik at het als kind dan ook erg graag en dat is vandaag de dag nog steeds het geval.

Wat is spinazie?

Spinazie is een plant uit de amarantenfamilie, en is een snelgroeiende, éénjarige bladgroente die al erg vroeg in het voorjaar beschikbaar is. Er zijn erg veel verschillende rassen, waarvan de meesten F1-Hybriden zijn. ( kruisingen) Er zijn ook vele rassen die een groot wortelstelsel bezitten waardoor deze winterhard zijn en in het najaar gezaaid worden. Het zaad van spinazie is rond, maar kunnen ook scherp zijn. De scherpere zaden zorgen voor rassen die sneller groeien, maar hebben het nadeel om sneller door te schieten waardoor een vroege teelt noodzakelijk is. Voor de voorjaarsteelt zijn minder snel doorschietende rassen noodzakelijk. Er zouden anders meer bloeistengels gevormd worden dan blad. Zo worden er voor de zomerteelt zeer traag doorschietende rassen gebruikt. De zomerteelt begint in April en eindigt in Augustus. De herfstteelt wordt vanaf eind Juli tot September in de vollegrond gezaaid. In September vindt de winterteelt plaats. In December en Januari wordt de vroege teelt gezaaid, dit gebeurt onder glas.

Knettergezond

Over de gezonde voordelen van spinazie kunnen we niets anders dan lovend zijn. Het is een groene bladgroente, wat net als andere groene bladgroentes vaak betekent dat ze knetter-vol vitaminen, mineralen en vezels zitten. Ook bezitten vele groene bladgroenten aardig wat calcium, wat bijvoorbeeld zuivel voor een deel kan vervangen. Wat zit er zoal in de mooie groene bladeren van spinazie?

( Per 100 gram vers product)

Energie: 15 Kcal / 63 KJ

Water: 93,6%
Eiwit: 2,3 gram
Koolhydraten: 0,6 gram
Suikers: 0,4 gram
Vet: 0,3 gram
Oxaalzuur: 800 mg
Caroteen: 5 mg
Vitamine A : 0,8 mg
Vitamine B1: 0,11 mg
Vitamine B2: 0,2 mg
Vitamine B3: 0,6 mg
Vitamine B6: 0.2 mg
Vitamine C: 52 mg
ijzer: 4,1 mg
Kalium: 650 mg
Calcium: 150 mg
Koper: 0,12 mg
Magnesium: 45 mg
Natrium: 65 mg
Fosfor: 55 mg
Zink: 0,50 mg

( Bron: Wikipeda)

Imposant rijtje, nietwaar? Spinazie is zeer rijk aan vitamine C, kalium, magnesium en fosfor. Deze vitaminen en mineralen zijn bijvoorbeeld zeer essentieel voor ( fanatieke en professionele) sporters. Spinazie staat dan ook vaak op het menu bij vele sporters.Bladspinazie is erg rijk aan voedingsvezels, waarvan 70% onoplosbaar en 30% oplosbaar. Lange tijd geleden werd spinazie vooral populair om het grote gehalte aan ijzer. In 1937 werd echter een nieuwe analyse uitgevoerd door Duitse wetenschappers,en daaruit bleek dat het ijzergehalte tien malen lager te zijn dan werd aangenomen. Hoe deze fout kon gebeuren is nog altijd niet duidelijk, er gaan theorieën dat tijdens onderzoek van gedroogde spinazie op verse in overdracht mis is gegaan doordat er een komma op een verkeerde plek werd geplaatst. Spinazie bevat in vergelijking met diverse andere groenten wel wat meer ijzer, maar dit is niet noemenswaardig veel hoger zodat we spinazie zeer rijk aan ijzer kunnen bestempelen.

Hoe zit het nu met nitraat?

Lange tijd is aangenomen dat we niet vaker dan twee keren per week groente rijk aan nitraat op het menu moeten zetten. Sinds de jaren tachtig is bekend dat nitraat in het lichaam kan worden omgezet in nitriet. Het lichaam neemt alle nitraat uit de voeding op. Circa 25% van het opgenomen nitraat uit voeding ( en/of drinkwater) komt via het plasma in het speeksel terecht, de rest wordt uitgescheiden in de urine. 20% van het nitraat in het speeksel ( 4-8% van het ingenomen nitraat) wordt in de mondholte door bacteriën omgezet in nitriet. Nitriet kan vervolgens in verschillende organen worden omgezet in stikstofmonoxide ( NO) welke een belangrijke signaalfunctie bekleedt voor verschillende fysologische processen in het lichaam. Bepaalde gezonde effecten van groente worden hieraan gerelateerd. Echter: in combinatie met eiwitten uit voeding kunnen uit nitriet nitrosamines worden gevormd. Dit proces vindt plaats in het zure milieu van de maag of in de dikke darm.

Een nitraat-rijke maaltijd ( met een gehalte van 274 mg nitraat) resulteert in een aanzienlijke verhoging van de NDMA-uitscheiding in urine . NDMA is een N-nitroso verbinding. Onderzoeksinstituut TNO toonde dat vooral de combinatie van nitriet met vis voor de vorming van nitrosamines kon zorgen. Er werd mede hierom geadviseerd om vis te eten in combinatie met nitraat-arme groenten. Inmiddels is gebleken uit hernieuwde onderzoeken van het TNO ( uitgevoerd door het Rijksinstituut voor volksgezondheid en Milieu, beter bekend als het RIVM) dat de acute en lange termijn blootstelling van NDMA verwaarloosbaar risico op kanker oplevert. Het advies om vis niet te combineren met nitraatrijke groente is daardoor komen te vervallen. Anders gezegd:

Er geldt geen beperkend advies meer voor volwassenen voor de inname van nitraatrijke groente.
Adviezen voor bereiding/ wassen van nitraatrijke groenten zijn veralgemeniseerd tot bestaande bewaar en bereidingsadviezen
Het advies om kinderen jonger dan zes maanden geen nitraatrijke groente te geven is opgeheven. Wel blijft gelden dat er geen water uit privébronnen moet worden gebruikt voor het maken van flesvoeding.
Sporters moeten ook niet op dagelijkse basis supplementen met veel nitraat of rode bietensap ( zie artikel rode bieten) consumeren.
Eet gerust vis bij de spinazie!

Lekker en veelzijdig

Spinazie kunnen we dus lekker weer volop eten, en gelukkig kan dit ook: spinazie is erg veelzijdig. Je kunt het zowel rauw als gekookt eten. En verwerken door bijvoorbeeld smoothies, salades, maar ook in baksels. Probeer bijvoorbeeld deze verrukkelijke spinazie recepten eens!

Spinazie pannenkoeken

Spinazie spelt spaghetti

Walnoot spinaziekoekjes

Witte bonen maaltijdtaart

Spinazie/geitenkaas breekkrans

Vegan banaan/spinaziecake

Vegan spinazie/kaasspread

Spinazie/banaantaart

Spinazie/roomsoep

Ik ben persoonlijk een groot fan van de biologische variant van spinazie. Ik vind dat deze veel meer smaak bevatten. Maar dat is voor iedereen een eigen keuze! Hoe dan ook: eet volop spinazie! Popeye bestaat immers ook nog steeds 🙂

BIOLOGISCH OF NIET-BIOLOGISCH?

Ik prefereer biologische groenten. Dit doe ik niet alleen, omdat het vrij is van pesticiden/ bestrijdingsmiddelen, maar ik vind het in erg veel gevallen echt veel meer smaak hebben. Spinazie is zo’n typische groente waarin je dit smaakverschil duidelijk proeft. Wie ooit echte spinazie direct van het land heeft gegeten zal direct begrijpen wat ik bedoel. Niet biologische spinazie wordt veel meer bewerkt. Zo worden de stelen en kluiten verwijderd, waardoor er enkel nog het blad overblijft. Door snelle producties is het blad vaak een stuk kleiner dan biologische spinazie, die volop de tijd heeft gekregen om te groeien. De voedingswaarden liggen vanwege het ontbreken van stelen en kluitjes bij niet-biologische spinazie dan ook een stuk lager.

Links: biologische spinazie, rechts niet-biologische spinazie

Eerder heb je kunnen lezen, dat er vele rassen zijn. Deze hebben ook zo hun eigen voedingswaarden en smaak, Toch heeft de biologische spinazie de meeste smaak. Niet-biologische spinazie smaakt vaak nergens naar, terwijl biologische spinazie een volle blad-smaak heeft. Wil je profiteren van alle voedingswaarden in spinazie? Kies dan voor biologische spinazie waar de stelen en de kluitjes nog aan zitten. Gooi niets weg, gebruik alles. Snij de stelen/ kluitjes bijvoorbeeld in fijne stukjes en verwerk door een salade, of verwerk ze door smoothies.