Eigenlijk toch best raar. We eten ze al jaren, en met veel plezier, want ze zijn erg populair. Maar wat weten we te vertellen over de perzik, want daar heb ik het over. We weten, hoe ze eruit zien, hoe heerlijk ze smaken, en dat ze alleen in een bepaald seizoen verkrijgbaar zijn. Best een beetje jammer, want er valt zoveel meer te vertellen! Wist je bijvoorbeeld dat de perzik zijn naam te danken heeft aan Perzië ( Iran) ? En waarin zit nu het verschil tussen een perzik en een nectarine?
WAT ZIJN PERZIKEN?
De perzik ( Prunus persica) is zowel een vrucht als een boomsoort. De vruchten groeien aan bomen.. Ze bevatten een harde, houtachtige pit, net als de abrikoos en de pruim. Technisch gezien zijn dit allemaal steenvruchten . De perzik kan zichzelf bevruchten. De oorsprong ligt in China. Via Perzië ( Iran) heeft de vrucht zijn weg naar Spanje gevonden De perziken die wij in Nederland in supermarkten en speciaalzaken kunnen kopen zijn veelal afkomstig uit Spanje, maar ook uit Italië. In Nederland worden perziken nauwelijks in kassen gekweekt omdat dit ontzettend duur is. In biowinkels vind je ze hier en daar nog wel van Hollandse bodem en ook kun je best succesjes boeken in je moestuintje, maar dat blijkt lastig. De bomen moeten op beschutte plekken staan . De bomen komen in April al tot bloei waardoor er veel risico bestaat op bevriezing van de bloemen door nachtvorst. De naam dankt de perzik een beetje aan de afkomst. Het Latijnse woord “ persicus” betekent Perzisch. Er zijn heel veel soorten. Deze kunnen ook verschillen in kleur van het vruchtvlees, zoals wit , geel of rood. Echte kenners vinden de wit-vlezige varianten de lekkerste. Perziken hebben een heerlijke, milde , zachtzoete smaak. Dankzij de zoetheid worden perziken vaak gebruikt om jam / confituur mee te maken Perziken worden in de zomermaanden verkocht, het is een echt zomerfruit. In de zomerperiode is het moment om ze in te kopen, na en/of voor de zomerperiode zijn perziken stikduur.
WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN EEN PERZIK EN EEN NECTARINE?
Veel mensen kopen perziken in een supermarkt en komen thuis met nectarines. Of andersom. Het verschil is nauwelijks te herkennen. Op één puntje na. Als je dit weet, zul je je nooit meer vergissen. Het is niet zo raar, dat veel consumenten zich vergissen, want op dat ene verschil na is er wezenlijk geen verschil tussen een perzik en een nectarine. Daarom liggen ze ook gewoon bij en door elkaar in de meeste supermarkten.
Wat is dan dat ene verschil? Wel, dat is DE SCHIL. Een nectarine heeft GEEN PLUIZIGE SCHIL. De perzik heeft een fluweel-aanvoelend pluizig schilletje. Voortaan even met je duim over het velletje strijken om te weten of je een perzik of nectarine in je handen hebt.
GEZOND?
Perziken zijn, net als andere steenvruchten behoorlijk gezond. Ze bevatten kleine beetjes vitaminen en mineralen, Alle rassen bevatten aardig wat polyfenolen zoals catechinen. De rassen met rood vruchtvlees bevatten meer anthocyaninen. De polyfenolen in perziken zorgen volgens wetenschappers voor gezonde hart en bloedvaten.Er is ook een aanzienlijke hoeveelheid chlorogeenzuur aanwezig. Van clorogeenzuur wordt verondersteld dat deze een zeer positief effect heeft op de algemene gezondheid. De stof kan o.a het vetzurenprofiel in het bloed verbeteren, in het bijzonder als er sprake is van obesitas.
( bron: Wikipedia)
Qua suikers ( natuurlijke vruchtensuikers) ligt de perzik vrij hoog: per 100 gram op zo’n gemiddelde 8 gram. Het is dus geen vrucht om dagelijks en veelvuldig te eten. Ze bevatten aardige hoeveelheden kalium.
WILDE PERZIKEN???????
We komen sinds enkele jaren ook zogenoemde wilde perziken tegen. Dit soort is te herkennen aan zijn platte vorm. Wetenschappelijk gezien draagt de wilde perzik de naam “ prunus persica van platycarpa” maar het kent nog vele andere benamingen zoals platte perzik, bos-perzik, paraguano en, in het Engels de donut-pech of datum peach. Net als de gewone perzik komt de wilde perzik oorspronkelijk uit China.
De naam WILDE PERZIK is misleidend. Veel mensen associeren de wilde perzik met een groei/ teelt in het wild, en dus beter voor mens, dier en milieu. Maar de wilde perzik is een marketingtrucje. De wilde perzik is namelijk alles behalve wild. Hij wordt geteeld in Portugal , Nieuw Zeeland, en in Italië, maar net als de gewone perzik veelal in Spanje. De marketingtruc lijkt te werken, want sinds we wilde perziken kunnen kopen, is de verkoop van de gewone perzik flink gedaald. Dit heeft ook te maken met de verschillen in het rijmproces. De gewone perzik rijpt zeer langzaam. Je zult ook vast wel eens knoert-harde perziken hebben gekocht die maar niet zacht leken te worden. Daarnaast zijn gewone perziken iets sneller verschrompeld en drogen ze sneller uit, dit zijn allemaal redenen voor de consument om voor de wilde perziken te kiezen. Dat een wilde perzik “ in het wild” wordt geteeld is in ieder geval een fabel. Je kunt er heerlijke chocolade-lollies van maken! KLIK HIER voor het recept.
KOPEN, BEWAREN
Koop perziken het liefst biologisch. Perziken staan op de gifmeter op de zevende plek als het komt op bevuiling / bestrijdingsmiddelen. Perziken en nectarines hebben een ultradunne schil waar gifstoffen makkelijk doorheen gaan. En om de huid te beschermen tegen transportatie, wordt er aardig wat op gespoten. Vooral perziken hebben een zeer gevoelige huid. Het is daarom een beter idee om biologische perziken te kiezen. Deze kun je in sommige supermarkten kopen en in de biowinkel, of kijk eens rond in je omgeving, mensen met hobby/ moestuinen telen vaak ook perziken.
Let bij het aankopen van perziken op hoe de vruchten aanvoelen. Stevige, harde perziken kunnen erg lang nodig hebben om te rijpen, en kunnen niet direct worden gegeten. Je kunt hard, onrijpe perziken wel kopen om jam mee te maken of om te verhitten. Rijpe perziken kun je herkennen aan een lichte vering als je zachtjes in de huid drukt met je duim.
Als je perziken lang wilt bewaren kun je ze in de groentelade van de koelkast bewaren, maar dit komt de smaak niet ten goede. Je kunt dan beter kiezen voor wat onrijpere exemplaren die je op de fruitschaal kan laten rijpen. Bewaar perziken altijd op een koele plek. Onrijpe perziken kun je meestal na ongeveer 2/3 dagen rijping consumeren.
Laat de schil om de perzik. Hierin zitten veel waardevolle voedingsstoffen en de schil is gewoon eetbaar, zonde om weg te gooien.
WAT KUN JE ERMEE?
Perziken kun je niet alleen rauw eten, maar ook verwarmd. Zo zijn ze bijvoorbeeld heerlijk uit de oven, of door een salade, of in een wolschotel. Perzik is ook geliefd als ingrediënt in baksels. Ik geef hieronder wat directe linkjes naar heerlijke en simpele recepten met perzik:
Na de aardbei is perzik de meest populaire vrucht om jam/ confituur van te maken. Logisch, want het is super-lekker. In de patisserie wordt perzikjam vaak gebruikt om iets een mooie glanzende korst te geven, bijvoorbeeld cake en taart. Het geeft alles een heerlijke zoete smaak. De perzikjam die we in de winkel kunnen kop[en bestaat voor het grootste deel uit suiker. Perzikjam wordt dan ook traditioneel met erg veel suiker gemaakt ( geleisuiker) Als men dit zelf maakt, gaat er een kilo geleisuiker door. Perziken bevatten weinig pectine, wat de binding lastiger maakt dan bijvoorbeeld appels, die erg veel pectine bevatten. KLIK HIER om meer over pectine te lezen.
Je kunt ook op een gezonde, suikervrije manier perzikjam maken. Dit kun je doen met de JAM KRISTAL GELEI van www.greensweet-stevia.nl. Deze geleisuiker is een gezond alternatief op gewone geleisuiker. Je kunt ook voor een andere manier kiezen, dit geeft vaker een beter ( steviger) resultaat. Deze manier laat ik hier zien.
DIT HEB JE NODIG:
750 gram perziken, schoon geboend ( laat de vel zitten) en in stukjes ( pitten verwijderen)
vier eetlepels greensweet-stevia erythritol suiker
twee flinke eetlepels greensweet-stevia sweet Xtra
4 gram Agar Agar ( poeder)
ZO MAAK JE HET:
Doe de stukjes perzik in een ( liefst gietijzeren) pan en zet op hoog vuur met het deksel op de pan. Blijf zeer regelmatig roeren, zodat het vrijgekomen vocht zich verspreidt en niet kan aanbranden.
Als de perzik aardig zacht is gekookt, de suiker en Agar toevoegen en het vuur half laag draaien. Goed roeren. Als de massa goed begint te borrelen, de pan van het vuur halen en met de staafmixer de perzik-massa glad pureren. Als je wenst, kun je nog wat stukjes heel laten. Giet over in een schone, goed afsluitbare pot en laat goed afkoelen. De jam is na afkoeling ongeveer anderhalve week in de koelkast te bewaren,
PERZIK PITTEN
Perziken bevatten, net als vele andere steenvruchten als abrikozen, nectarines, pruimen, kersen en bittere amandelen een harde pit. Deze pitten zorgen afgelopen jaren voor nogal wat commotie. Er wordt namelijk beweerd, dat ze verschillende vormen van kanker kunnen vernietigen. Hierover blijven meningen verdeeld, maar vorig jaar nog kwam in het nieuws dat een man is vergiftigd omdat hij een zakje abrikozenpitten at die hij gewoon in een winkel in een zakje had gekocht. Door deze gebeurtenis zijn de pitten uit de handel gehaald.
Perzikpitten (en ook appelpitten, kersenpitten, abrikozenpitten en bittere amandelen) bevatten de stof amygladine. Deze stof bevat cyanide (blauwzuur). Dit cyanide zou de kankercel kunnen vernietigen. Amygladine wordt ook wel vitamine B17 genoemd. Er is zelfs een medicijn ontwikkeld (Laetrile), dit middel is in Nederland verboden. Cyanide kan namelijk leiden tot cyanidevergiftiging. Dit is heel gevaarlijk. Voor een volwassene kan 30 gram abrikozenpitten (dit zijn 30-40 pitten) per dag al dodelijk zijn. Andere verschijnselen van een cyanidevergiftiging zijn misselijkheid, hoofdpijn, duizeligheid, koorts, verwarring, moeite met ademhalen, spasmes, daling van de bloeddruk, verlies van bewustzijn, stuipen en verstikking. Dit kan uiteindelijk leiden tot coma en de dood. We raden dus ten zeerste af om abrikozenpitten te gebruiken. Sinds januari 2018 zijn abrikozenpitten niet meer te koop in Nederlandse winkels, Bovendien werken perzikpitten niet als anti-kankertherapie. Verschillende onderzoekers hebben de afgelopen tientallen jaren onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van perzikpitten bij kanker. Dit waren studies in cellen, maar ook bij mensen. Kankerpatiënten kregen amygladine en er werd gekeken of patiënten genazen of langer leefden dan te verwachten was zonder de amygladine. In 2011 zijn de resultaten van alle studies samen bekeken. Bij geen van de studies in mensen werd een overtuigend positief effect gevonden van de pitten. Patiënten leefden niet langer en ook werd de kanker niet genezen. Deze patiënten hadden wel verschijnselen van cyanidevergiftiging, met bijna dodelijke hoeveelheden cyanide in het bloed.
Volgens verschillende websites is het goed om elke dag 10 of meer perzikpitten te eten. Je zou hiermee kanker kunnen voorkomen. Dit is niet waar. Sterker nog, het is zelfs schadelijk. De Europese Voedsel en Warenautoriteit (EFSA) heeft vastgesteld hoeveel abrikozenpitten en perzikpitten je kunt eten voordat je de grens van de veilige hoeveelheid per dag overschrijd. Deze grens ligt bij 3 kleine of 1 grote abrikozen /perzikpit(ten) per dag voor volwassenen, en 1 kleine pit voor kinderen. Op de lange termijn heeft de cyanide die vrijkomt uit de pitten invloed op de opname van jodide, een stofje wat belangrijk is voor de werking van de schildklier. Hierdoor werkt de schildklier minder goed en kun je een tekort aan schildklierhormoon ontwikkelen. Dit is schadelijk voor de gezondheid. Bovendien is cyanide mogelijk kankerverwekkend.
Anderzijds zijn er ook geen studies bekend waaruit blijkt, dat kanker kan worden voorkomen door het eten van steenvrucht-pitten. Het is daarom niet verstandig om ze te gaan consumeren. Verwijder de pitten en gooi ze weg. Dit geldt dus niet alleen voor perzik en nectarine-pitten, maar ook voor kersenpitten, abrikozenpitten, appelpitjes, en pruim-pitten. Pas ook op met bittere amandelen.
Perziken, smaakloze troep uit de Supermarkten. Hoe een Hollandse perzik hoort te smaken: https://www.youtube.com/watch?v=jcU8LufH-Vo
Blauwe besse/frambozen etc. idem dito, smaakloze watertroep!
Ik denk dat dit komt doordat de consument tegenwoordig het hele jaar door perziken wil kunnen eten, net als met vele andere groeten en fruit. Het krijgt niet meer de tijd om op een natuurlijke wijze te groeien en te rijpen. Vroeger kenden groeten en ook fruit een periode waarin zij verkrijgbaar waren. Aardbeien, pruimen, perziken en kersen waren maar een beperkte periode te koop. Dit was ook zo met ander fruit zoals, de sinaasappel, meloen, etc. De natuur bepaalde toen nog de beschikbaarheid. De consument was daar ook op ingesteld. Was het er, dan werd er volop van genoten. Was het er niet had je weer iets om naar uit te kijken. Tegenwoordig bepaalt de consument wanneer iets beschikbaar moet zijn en dat is vaak het hele jaar door. Een regelrechte ramp voor de smaakpapillen. Beter is het om biologisch fruit te kopen. Voordeel is de – over het algemeen – heerlijke smaak. Nadeel is dat je er wel wat meer voor betaald, maar dat kan niet anders.
Wat zijn dan precies bittere amandelen? Ik dacht stavast abrikozenpitten waren? In oude receptenboeken maak je amandelspijs van 300 gram amandelen en voeg je daar ongeveer 3 bittere amandelen aan toe?
Perziken, smaakloze troep uit de Supermarkten. Hoe een Hollandse perzik hoort te smaken:
https://www.youtube.com/watch?v=jcU8LufH-Vo
Blauwe besse/frambozen etc. idem dito, smaakloze watertroep!
Waarom waren de perziken 20 jaar geleden zo smakelijk en nu bijna nooit meer?
Ik denk dat dit komt doordat de consument tegenwoordig het hele jaar door perziken wil kunnen eten, net als met vele andere groeten en fruit. Het krijgt niet meer de tijd om op een natuurlijke wijze te groeien en te rijpen. Vroeger kenden groeten en ook fruit een periode waarin zij verkrijgbaar waren. Aardbeien, pruimen, perziken en kersen waren maar een beperkte periode te koop. Dit was ook zo met ander fruit zoals, de sinaasappel, meloen, etc. De natuur bepaalde toen nog de beschikbaarheid. De consument was daar ook op ingesteld. Was het er, dan werd er volop van genoten. Was het er niet had je weer iets om naar uit te kijken. Tegenwoordig bepaalt de consument wanneer iets beschikbaar moet zijn en dat is vaak het hele jaar door. Een regelrechte ramp voor de smaakpapillen. Beter is het om biologisch fruit te kopen. Voordeel is de – over het algemeen – heerlijke smaak. Nadeel is dat je er wel wat meer voor betaald, maar dat kan niet anders.
Wat zijn dan precies bittere amandelen? Ik dacht stavast abrikozenpitten waren? In oude receptenboeken maak je amandelspijs van 300 gram amandelen en voeg je daar ongeveer 3 bittere amandelen aan toe?